จางเหิง (Zhang Heng) นักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่คนแรกของจีน
จางเหิง 張衡 (78-139)
เป็นชาวเมืองซีเอ๋อ จังหวัดหนานหยาง (ปัจจุบันอยู่ทางใต้ของเขตหนานจ้าว เมืองหนานหยาง มณฑลเหอหนาน)
เป็นนักปราชญ์และนักวิทยาศาสตร์ชาวจีนในสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เขามีความสามารถหลากหลาย
ทั้งด้านดาราศาสตร์ คณิตศาสตร์ และภูมิศาสตร์. ผู้ทำหน้าที่ดูแลพระราชวัง และเสนาบดี
และรถม้าเข็มทิศที่สามารถตรวจจับทิศทางของแผ่นดินไหว ค้นพบสาเหตุของสุริยุปราคาและจันทรุปราคา
หนึ่งในผลงานที่โดดเด่นของเขาคือ เครื่องวัดแรงสั่นสะเทือน (ตี้ตงอี - Earth Motion Instrument)
ซึ่งถือเป็นเครื่องมือวัดแผ่นดินไหวชิ้นแรกของโลก. นอกจากนี้ เขายังมีบทบาทสำคัญในการศึกษาดาราศาสตร์
โดยเขาได้สร้างแผนที่ท้องฟ้าและบันทึกดาวกว่า 2,500 ดวงใน 124 กลุ่มดาว
จางเหิงยังมีแนวคิดเกี่ยวกับโครงสร้างจักรวาล โดยเขาเปรียบเทียบว่า
"ท้องฟ้าเหมือนไข่ไก่ โลกเหมือนไข่แดงที่อยู่ตรงกลาง" ซึ่งเป็นแนวคิดที่ล้ำหน้ามากในยุคนั้น.
เครื่องวัดแรงสั่นสะเทือน (Seismoscope) – เป็นหนึ่งในอุปกรณ์แรก ๆ ที่ใช้ตรวจจับแผ่นดินไหว
ซึ่งถือเป็นนวัตกรรมที่ล้ำหน้ามากในยุคนั้น.
แผนที่ท้องฟ้าและการศึกษาดาราศาสตร์ – เขาได้สร้างแผนที่ท้องฟ้าและบันทึกตำแหน่ง
ดาวกว่า 2,500 ดวง ซึ่งช่วยพัฒนาความเข้าใจเกี่ยวกับจักรวาล.
แนวคิดเกี่ยวกับโครงสร้างจักรวาล – เขาเสนอแนวคิดว่า "ท้องฟ้าเหมือนไข่ไก่ โลกเหมือนไข่แดง
ที่อยู่ตรงกลาง" ซึ่งเป็นแนวคิดที่ล้ำหน้าสำหรับยุคนั้น.
จางเหิงเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่มีอิทธิพลต่อวงการดาราศาสตร์และเทคโนโลยีของจีนในยุคโบราณ
สร้างผลงานบทกวีและร้อยแก้ว เช่น “ฝู่สองเมืองหลวง” และ “ฝู่เมื่อกลับถึงบ้านชนบท”
ซึ่งขยายรูปแบบและเนื้อหาของบทกวีและร้อยแก้วของราชวงศ์ฮั่น และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็น
“หนึ่งในสี่กวีผู้ยิ่งใหญ่แห่งราชวงศ์ฮั่น” เขาสร้างสรรค์บทกวีโบราณเจ็ดตัวอักษรและมีส่วนสนับสนุน
วัฒนธรรมจีนอย่างมาก
จางเหิงถูกยกย่องให้เป็นหนึ่งใน “สี่นักเขียนผู้ยิ่งใหญ่แห่งราชวงศ์ฮั่น”
ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ในประวัติศาสตร์จีนในสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันออก
ชาวเมืองหนานหยางได้สร้างวัดให้กับเขา
นักวิชาการบางคนคาดเดาว่าหลักการของเครื่องวัดแผ่นดินไหวอาจได้รับการถ่ายทอดไปยังเปอร์เซีย
และญี่ปุ่นในสมัยโบราณ
ในปีพ.ศ. 2467 จางหยินหลินเป็นคนแรกที่ยกย่องจางเหิงว่าเป็น “นักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่คนแรก” ของจีน
นักวิชาการชาวจีนสมัยใหม่ส่วนใหญ่ยังเรียกจางเหิงว่าเป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่อีกด้วย
นักวิชาการเชื่อว่าจางเหิงสามารถเทียบได้กับปโตเลมี
เพื่อเป็นการรำลึกถึงจางเหิง ชุมชนดาราศาสตร์นานาชาติจึงได้ตั้งชื่อหลุมอุกกาบาตบนด้านไกล
ของดวงจันทร์ตามชื่อเขาในปี พ.ศ. 2513
ในปีพ.ศ.2514 ดาวเคราะห์น้อย 1802 ได้รับการตั้งชื่อตามเขา
สมาคมดาราศาสตร์จีนก่อตั้ง "รางวัลผู้มีส่วนสนับสนุนพิเศษจางเหิง" ซึ่งมอบครั้งแรกในปี พ.ศ. 2545
พ.ศ. 2546 ดาวเคราะห์น้อย 9092 ได้รับการตั้งชื่อตามบ้านเกิดของจางเหิงในเมืองหนานหยาง
แร่โลหะผสมทองแดง-สังกะสีตามธรรมชาติยังได้รับการตั้งชื่อตามจางเฮง ซึ่งก็คือเหมืองจางเฮง
ถนนที่ตั้งชื่อตามจางเหิง ซึ่งก็คือ “ถนนจางเหิง” ในเมืองเซินเจิ้น กวางตุ้ง และเขตผู่ตงใหม่ เซี่ยงไฮ้
จางเหิง ได้รับการยกย่องอย่างสูงในฐานะนักวิทยาศาสตร์และนักดาราศาสตร์ผู้บุกเบิกของจีน
เขาเป็นบุคคลสำคัญที่มีอิทธิพลต่อวงการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก
ผลงานของเขา เช่น เครื่องวัดแรงสั่นสะเทือน และ แผนที่ท้องฟ้า ได้รับการยอมรับว่าเป็นนวัตกรรมที่ล้ำหน้าสำหรับยุคนั้น
เขายังเป็นนักปรัชญาและนักคณิตศาสตร์ที่มีความสามารถหลากหลาย
และได้รับการยกย่องให้เป็นหนึ่งในบุคคลสำคัญของจีนที่นำความรู้มาสู่มนุษยชาติ
ผลงานของเขายังคงมีอิทธิพลต่อการศึกษาด้านดาราศาสตร์และธรณีวิทยาจนถึงปัจจุบัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น